Ergenlik dönemi 10 yaşlarında başlayıp yirmili yılların başlangıcına kadar süren, hızlı bedensel, ruhsal, sosyal değişiklikleri içeren dönemin genel adıdır.
Çocukluktan çıkıp, yetişkinliğe adım atmak için gerekli beceri, bilgi ve tutumların kazanıldığı bir geçiş dönemidir. Ergenlik dönemindeki bedensel değişiklikler erkeklerde ortalama yaşlarına rastlar. Kızlar ise bu döneme biraz daha erken girerler. Ergenliğin başlangıcı olarak genellikle biyolojik yapı değişikliklerinin başlaması gösterilir.Erken veya geç büyüme, az ya da çok gelişkin olma gençleri daha iyi ya da daha kötü yapmaz. Bunlar doğal farklılıklardır.
Kızlarda ve Erkeklerde Ergenlik Dönemi
Kız çocukları 10-12 yaşlarında; erkekler ise 12-15 yaşlarında ergenliğe girerler. Ergenlik, her çocukta ayrı yaşlarda başlayabilir. Bununla birlikte genel olarak kızlar erkeklerden 1-2 yıl önce ergenliğe girer, büyüme ve cinsel olgunlaşmalarını da 1-2 yıl erken tamamlarlar.
Ergenlikte Cinsel Gelişim
Ergenlik dönemindeki en önemli gelişmelerden biri, cinsel gelişmedir. Cinsel gelişme pek çok ergende bir tedirginlik ve bocalama yaratır. Burada önemli olan genç kız ve erkeklere cinsellik hakkında doğru bilgi vermektir. Doğru olan da, annelerin kızlara, babaların ise erkeklere bilgi vermesidir. Cinsellik konusunda bazı sapmalar da olabilir. En yaygın olanı da eşcinselliktir.
Ergenlikte Zihinsel Gelişim
Ergenlik döneminde zihin ve düşünce hayatı gerek derinlik ve gerekse genişlik yönünden büyük bir kapasite kazanır. Zeka gelişiminde kalıtımsal özellikler kadar, ailenin sosyo-ekonomik durumu da oldukça önemlidir. Zeka ergenlik çağına kadar dik bir eğri boyunca hızla gelişir, 15-16 yaşlarında doruğa ulaşır, ondan sonra da yatık bir eğri izleyerek 20 yaşına kadar yavaş bir gelişme gösterir. Genellikle 15-16 yaşından sonra “temel zeka yeteneği” pek değişime uğramaz. Zeka ile kişilik arasında önemli bir ilişki vardır. Zeki gencin kendine güveni ve benlik saygısı daha güçlüdür. Bununla birlikte zeka, ruhsal sağlığın bir güvencesi değildir.
Ergenlikten Çıkıp Birey Olma Çabası
Ergenlik döneminde cinsel uyanışla birlikte, yeni ruhsal tepkiler ve davranışlar belirmeye başlar. Dengeli ve uyumlu ilkokul çağı gider, yerine oldukça duygusal açıdan tepkili bir ergen gelir. Ergenlik döneminin en önemli özelliklerinden birisi de sakarlıktır. Ergenlik dönemi tam anlamıyla bir duygular dönemidir. Bu dönemde duyguları çabuk iniş-çıkış gösterir. Çabuk sevinir, çabuk üzülür, birden sinirlenir, olur olmaz her şeyi sorun yapar. Derslerine ilgisi azalır, çalışma düzeni bozulur. Bencilleşir, istekleri artar, konan yasakları saçma, kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. Ergenlik döneminin en önemli özelliklerinden birisi de sakarlıktır. Ergenlik dönemi tam anlamıyla bir duygular dönemidir. Bu dönemde duyguları çabuk iniş-çıkış gösterir. Çabuk sevinir, çabuk üzülür, birden sinirlenir, olur olmaz her şeyi sorun yapar. Derslerine ilgisi azalır, çalışma düzeni bozulur. Bencilleşir, istekleri artar, konan yasakları saçma, kendisine tanınan hakları yetersiz bulur.
Ergenlikte Anne-Baba Çatışması
Ana babasıyla sık sık çatışmaya girer. “Artık bana karışamazsınız ben çocuk değilim” der. Dağınık ve savruk olur, girip çıkıp sürekli bir şeyler yer. İlgileri artar, gel geç hevesleri çoğalır. Gürültülü müziğe bayılır, Süse ve giyime düşkünlük gösterir. Odasına kapanıp, kendi başına kalmak ister. Telefon tutkusu başlar, arkadaşlarıyla konuşma süresi gereğinden fazla uzar. Evde oturmak işkence gibi gelir. Yaşıtlarının davranışlarını, giyim kuşam ve beğenilerini benimser.